استاندارد رزوه ها و پیچ و مهره ها
تعریف پیچ
اگر شیار یا برجستگی با شکل و زوایای معینرا به صورت مارپیچ حول محوری استوانه ای یا مخروطی
ایجاد کنیم درصورتی که روی سطح خارجی قطعه باشد یک پیچ و در صورتی که در سطح داخلی قطعه
باشد یک مهره تولید می شود.
استاندارد های پیچ ها
برای مشخص کردن ابعاد در پیچ های دندانه مثلثی استاندارد های مختلفی وجود دارد که پرکاربردترین آنها عبارت اند از:
استاندارد متریک ISO metric screw thread
استاندارد اینچی یا بریتانیایی ویتورث British Standard Whitworth
استاندارد ملی آمریکا American National Standard Thread
استاندارد یونیفاید Unified Thread Standard
استاندارد آلمانی DIN
در حال حاضر استاندارد ISO نسبت به دیگر سیستم های قدیمی ترجیح داده شده است و بیشتر از آن استفاده می شود.
رزوه استاندارد متریک ISO
این نوع رزوه دارای زاویة رأس 60 درجه است. سر دندانه به صورت تخت و ته دنده گرد است. تمام اندازه ها در این نوع رزوه برحسب میلی متر است. در روابط زیر P گام پیچ و h عمق دندانه است.
عمق دندانه پیچ
برای محاسبه عمق پیچ h از فرمول روبرو استفاده می شود.
عمق دندانه مهره
برای محاسبة عمق دندانه مهره و قطر مته یا سوراخ اولیه مهره از فرمول های روبرو استفاده می شود.
در این فرمول ها t عمق دندانه مهره و D1 قطر سوراخ مهره یا قطر مته و d قطر اسمی پیچ است.
اندازه آچارخور در پیچ و مهره شش گوش ISO
یکی از مواردی که باعث اشتباه و اتلاف زمان هنگام باز و یا بستن پیچ و مهره ها می شود، تشخیص ندادن شمارة آچار مورد نیاز است. جدول زیر کمک می کند تا بتوانیم با دانستن قطر پیچ، اندازة آچارخور آن را تعیین کنیم و یا برعکس، با دانستن اندازة آچارخور قطر پیچ را مشخص کنیم.
در ردیف آخر جدول پیچ ها و آچارهای کمتر استفاده شده در استاندارد ISO نشان داده شده است.
رزوه اینچی ویتورث:
این نوع رزوه دارای زاویه رأس 55 درجه است و سر دندانه و ته دنده گرد است. این نوع رزوه دارای کاربردی مشابه با رزوه ISO است و به دلیل گرد بودن سر و ته دندانه ها آب بندی خوبی نیز دارد و به عنوان رزوه لوله نیز استفاده می شود. تمام اندازه ها در این نوع رزوه برحسب اینچ است. اندازه اینچی با علامت ” مشخص می شود.در این سیستم عمق دندانه از این فرمول ها به دست می آید. در این فرمول h عمق دندانه پیچ و p گام است. فرمول گام بر حسب میلیمتر پیچ های اینچی نیز آورده شده است.
در این فرمول N تعداد دندانه در یک اینچ است.
نکته: در پیچ های ویتورث عمق دندانه در پیچ و مهره یكسان است.
